De vier elementen van een arbeidsovereenkomst

14 maart 2021

De arbeidsovereenkomst. Bijna iedereen zal er weleens mee te maken hebben. Maar wat kenmerkt een arbeidsovereenkomst nou ten opzichte van bijvoorbeeld een overeenkomst van opdracht? Wanneer is daadwerkelijk sprake van een werkgever/werknemer verhouding? Uit artikel 7:610 BW valt af te leiden dat voor de kwalificatie van een arbeidsovereenkomst sprake moet zijn van de volgende vier elementen, namelijk; arbeid, gedurende zekere tijd, loon en gezag.

  1. Aan het element arbeid is in de praktijk snel voldaan. Arbeid is namelijk een breed begrip waar vrijwel elke willekeurige bezigheid onder kan vallen. Wel geldt dat de arbeid persoonlijk moet worden verricht. Hiervan is geen sprake als de werknemer zich zonder toestemming van de werkgever kan laten vervangen door een ander. Ook is het van belang dat de arbeid niet vrijblijvend wordt verricht, maar dat er een verplicht karakter aan de arbeid verbonden is.
  2. Daarnaast moet de arbeid worden verricht gedurende zekere tijd. Aangezien de wet geen minimum geeft voor de tijdsduur van een arbeidsovereenkomst, kan zelfs na één uur al sprake zijn van een arbeidsovereenkomst. Dit element zorgt in de praktijk dan ook voor weinig discussie.
  3. Ook is van belang dat de werkgever verplicht is om loon te betalen aan de werknemer. Loon is de tegenprestatie van de werkgever voor de arbeid verricht door de werknemer. Fooien en onkostenvergoedingen worden niet gezien als loon.
  4. Tot slot het criterium dat in de praktijk voor de meeste discussie zorgt; gezag. Voor de vraag of sprake is van een arbeidsovereenkomst is van belang dat tussen werkgever en werknemer een gezagsverhouding bestaat. Hiervan is in principe sprake wanneer de werknemer gehouden is om aanwijzingen en instructies van de werkgever op te volgen. Denk daarbij aan aanwijzingen over de werkinhoud, maar ook aan aanwijzingen met betrekking tot de kantoortijden en de werkplek. De werknemer heeft bij het bestaan van een gezagsverhouding dus niet de vrijheid om zelf te beslissen hoe het eraan toe gaat op de werkvloer. Het gaat er voor de gezagsverhouding overigens niet om dat instructies en aanwijzingen daadwerkelijk worden gegeven, wel gaat het erom dat de werkgever dergelijke instructies en aanwijzingen kan geven.

Schriftelijke of mondelinge arbeidsovereenkomst?

Indien aan bovenstaande elementen is voldaan, is sprake van een arbeidsovereenkomst. In de praktijk komt het nog weleens voor dat tussen partijen discussie ontstaat over de vraag of de schriftelijke of mondelinge afspraken nu kwalificeren als een arbeidsovereenkomst of niet. Indien dat het geval is zullen partijen bovenstaande vier elementen dus af moeten lopen. Daarbij geldt dat de elementen beoordeeld moeten worden aan de hand van de feitelijke invulling daarvan door partijen.

Wil je hier meer over weten? Neem dan contact op met BASE Advocaten (010 – 275 99 11).

Geschreven door

Marlotte Reckers

Advocaat Arbeidsrecht

Base Advocaten