Klachtplicht
Als de afgeleverde zaak niet aan de overeenkomst beantwoordt, moet de koper de verkoper zo snel mogelijk hiervan op de hoogte brengen. Dit wordt ook wel de klachtplicht genoemd.
Verschillende klachtplichten
De wet kent twee verschillende klachtplichten. Eéntje die wordt geregeld in het contractenrecht en één die bestaat voor de consument. De klachtplicht uit het contractenrecht wordt ook wel de algemene klachtplicht genoemd. De algemene klachtplicht ziet erop dat de schuldeiser binnen bekwame tijd de schuldenaar op de hoogte moet stellen van het gebrek. Dit doet de schuldeiser nadat hij het gebrek heeft ontdekt of redelijkerwijs had moeten ontdekken.
In dit artikel staat de klachtplicht voor consumenten centraal. Die wordt op een andere plek in de wet geregeld.
Consumentenkoop
De klachtplicht voor consumenten werkt anders dan de algemene klachtplicht. Het is van belang dat het hier gaat om consumentenkoop. Het gaat dus om een natuurlijk persoon die niet handelt in zijn uitoefening van beroep of bedrijf die iets koopt bij iemand die dat wel doet. Als voorbeeld zou je kunnen denken aan een iemand die in een winkel een boormachine koopt om thuis een schilderij op te hangen.
Non-conformiteit
Als het afgeleverde niet voldoet aan de eisen die de koper daarvan onder de gegeven omstandigheden mocht verwachten is er sprake van non-conformiteit. Het product of de prestatie voldoet niet. Het gaat daarbij om wat iemand precies ervan mocht verwachten op basis van de gesloten overeenkomst. Stel, iemand wil een horloge kopen. De koper geeft aan dat hij het horloge wil gebruiken tijdens diepzeeduiken. Het horloge moet waterdicht zijn. Als de verkoper dan een horloge verkoopt dat niet waterdicht is, is er sprake van non-conformiteit. De koper mocht er immers vanuit gaan dat het een waterdicht horloge was. Dat heeft hij expliciet aangegeven.
Of als je een splinternieuwe televisie in de winkel koopt. De consument mag ervan uit gaan dat een nieuwe televisie niet binnen 1 week kapot gaat. Ook in zo'n geval is er sprake van non-conformiteit.
Klachtplicht
De klachtplicht bestaat uit het feit dat de koper de verkoper op de hoogte stelt van de non-conformiteit. De koper moet op tijd bij de verkoper klagen. De koper doet dit, binnen bekwame tijd na het ontdekken van het gebrek. Hierbij wordt gegeven dat binnen twee maanden, in ieder geval tijdig is. Dat betekent niet dat als de koper na twee maanden klaagt, hij sowieso niet meer op tijd is. Het geeft alleen dat als je het binnen twee maanden doet, je sowieso op tijd bent. Of er verder binnen bekwame tijd is geklaagd, hangt af van de omstandigheden van het geval.
De achterliggende gedachte is bescherming van de verkoper. De verkoper moet erop kunnen vertrouwen dat de koper snel onderzoekt of het afgeleverde voldoet aan de eisen. De verkoper moet beschermd worden tegen klachten die moeilijk te betwisten zijn. Hij moet de mogelijkheid krijgen om het gebrek zo snel mogelijk te verhelpen.
Remedies
Zodra er sprake is van non-conformiteit wordt de overeenkomst niet (juist) nagekomen. Er bestaan dan verschillende remedies. Voor het consumentenrecht geldt dat er een hiërarchie bestaat tussen de mogelijke oplossingen.
In eerste instantie kan je alleen herstel of vervanging eisen van de verkoper. Als het product gebrekkig is, kan je eerst alleen verlangen dat het gebrek wordt hersteld of vervangen. Als dat niet lukt of mogelijk is, kan je pas de overeenkomst ontbinden of een prijsverlaging vragen.
Consequenties
Als de koper niet tijdig heeft geklaagd, heeft dat zware consequenties. Op dat moment kan de koper geen beroep meer doen op de non-conformiteit. Dit betekent dus dat je geen correcte nakoming of schadevergoeding meer van de schuldenaar kan krijgen. Omdat je als consument niet tijdig hebt geklaagd, verlies je al je rechten en verweren die je anders wel zou hebben. Het is daarom erg belangrijk dat iemand zo snel mogelijk de verkoper op de hoogte stelt van een eventueel gebrek.
