Boek 6 Artikel 81 (6:81 BW)

De schuldenaar is in verzuim gedurende de tijd dat de prestatie uitblijft nadat zij opeisbaar is geworden en aan de eisen van de artikelen 82 en 83 is voldaan, behalve voor zover de vertraging hem niet kan worden toegerekend of nakoming reeds blijvend onmogelijk is.

Toelichting

Artikel 6:81 BW van het Burgerlijk Wetboek (BW) regelt het verzuim in het kader van verbintenissen. In dit artikel wordt bepaald wanneer een schuldenaar in verzuim is en welke gevolgen dit heeft voor de nakoming van de verbintenis. In deze juridische toelichting zal ik ingaan op de betekenis en de gevolgen van verzuim zoals bedoeld in artikel 6:81 BW.

Wat is verzuim?

Het verzuim houdt in dat een schuldenaar tekortschiet in de nakoming van een verbintenis. Het kan gaan om een verbintenis uit een overeenkomst, maar ook om andere verbintenissen, zoals verbintenissen uit de wet. Verzuim kan op twee manieren intreden: van rechtswege of door een ingebrekestelling.

Ten eerste kan verzuim intreden van rechtswege, zonder dat daar een ingebrekestelling voor nodig is. Dit is het geval in de volgende situaties:

1. Tijdige nakoming is blijvend onmogelijk: Als de schuldenaar de verbintenis blijvend niet kan nakomen, bijvoorbeeld doordat de zaak teniet is gegaan, is hij direct in verzuim.
2. Fatale termijn: Als er een fatale termijn is overeengekomen, dus een termijn die als uiterste nakomingsdatum geldt, en de schuldenaar komt niet tijdig zijn verplichtingen na, dan treedt het verzuim van rechtswege in.
3. Mededeling: Als de schuldenaar uitdrukkelijk of stilzwijgend heeft medegedeeld dat hij zijn verplichtingen niet zal nakomen, is hij direct in verzuim.

In deze gevallen is een ingebrekestelling niet vereist en kan de schuldeiser direct overgaan tot het vorderen van nakoming, schadevergoeding of ontbinding van de overeenkomst.

Ten tweede kan verzuim intreden door middel van een ingebrekestelling. Een ingebrekestelling is een schriftelijke verklaring waarin de schuldeiser de schuldenaar sommeert om alsnog binnen een redelijke termijn na te komen. De ingebrekestelling moet voldoen aan bepaalde vereisten, zoals het vermelden van de tekortkoming, een redelijke termijn voor nakoming en het dreigen met rechtsmaatregelen bij uitblijven van nakoming.

Wat zijn de gevolgen van verzuim?

Als de schuldenaar na de ingebrekestelling nog steeds niet tijdig nakomt, treedt hij in verzuim. Dit heeft diverse gevolgen voor de schuldenaar:

1. Schadevergoeding: De schuldenaar is in beginsel verplicht om de schade die de schuldeiser als gevolg van de tekortkoming heeft geleden, te vergoeden.
2. Nakoming: De schuldeiser heeft het recht om nakoming van de verbintenis te vorderen. De schuldenaar kan dan alsnog binnen een redelijke termijn de verbintenis nakomen.
3. Ontbinding: De schuldeiser kan de overeenkomst ontbinden als de tekortkoming van de schuldenaar van voldoende ernst isen nakoming blijvend onmogelijk is geworden of de tekortkoming dusdanig ernstig is dat van de schuldeiser niet kan worden verwacht dat hij de overeenkomst in stand laat.
4. Opschorting: Als de schuldenaar in verzuim is, heeft de schuldeiser het recht om zijn eigen prestatie op te schorten totdat de schuldenaar alsnog nakomt.

Het is belangrijk op te merken dat verzuim zowel tijdelijk als blijvend kan zijn. Bij tijdelijk verzuim heeft de schuldenaar nog steeds de mogelijkheid om binnen een redelijke termijn alsnog na te komen. Bij blijvend verzuim is nakoming echter definitief onmogelijk geworden.

Daarnaast kan verzuim ook gevolgen hebben voor eventuele contractuele boetes of renteclausules die zijn opgenomen in de overeenkomst. Als de schuldenaar in verzuim is, kan de schuldeiser aanspraak maken op deze contractueel vastgestelde sancties.

Tot slot is het van belang te benadrukken dat verzuim een juridisch begrip is met specifieke gevolgen. Het is van belang om de wettelijke vereisten voor verzuim nauwkeurig na te gaan en eventuele procedures correct te volgen om aanspraak te maken op de gevolgen van verzuim.

Kortom, artikel 6:81 BW regelt het verzuim in het kader van verbintenissen. Verzuim kan van rechtswege intreden in bepaalde gevallen, zoals bij blijvende onmogelijkheid van nakoming, fatale termijnen of mededeling van niet-nakoming. Verzuim kan ook intreden door middel van een ingebrekestelling. Het verzuim heeft diverse gevolgen voor de schuldenaar, zoals aanspraak op schadevergoeding, nakoming, ontbinding en opschorting. Het is van belang om de vereisten voor verzuim zorgvuldig te volgen en eventuele procedures correct te hanteren om de gevolgen ervan te kunnen benutten.

Jurisprudentie

Hoge Raad, 11 januari 2002, ECLI:NL:HR:2002:AD4925 (Schwartz/Gnjatovic)
Schending van een voortdurende verplichting kan onmogelijkheid tot nakomen opleveren. Dan is ontbinding mogelijk zonder verzuim. Hiervan is bijvoorbeeld sprake bij het niet betalen van huurpenningen.

Hoge Raad, 22 oktober 2004, ECLI:NL:HR:2004:AO9494 (Endlich/Bouwmachines)
In beginsel treedt verzuim pas in als een ingebrekestelling is verstuurd.