Uitbreiding proef met buurtrechter: deelname verplicht

19 november 2020

Sinds 2019 wordt er in Den Haag een proef gedaan met de buurtrechter. Een rechter die aan de keukentafel komt zitten om een conflict met (lawaaiige) buren op te lossen, of te praten over een boom die overlast veroorzaakt. Tot nu toe is dit project nog niet goed uit de verf gekomen omdat deelname niet verplicht was. Als het aan minister Dekker (Rechtsbescherming) ligt komt daar in 2021 verandering in en wordt deelname verplicht gesteld.

De buurtrechter (ook wel wijkrechter genoemd) moet de toegang tot een rechter makkelijker, goedkoper en laagdrempeliger maken. Anders dan een gewone procedure hoeft er geen dagvaarding te worden opgesteld. Het invullen van een eenvoudig aanvraagformulier is voldoende. Ook hoeft er geen (dure) advocaat te worden ingeschakeld en worden er nagenoeg geen griffierechten betaald.

Welke zaken?

Niet alle zaken komen in aanmerking voor behandeling door de buurtrechter. Voor complexe of zakelijke geschillen is geen ruimte. Zaken die wél behandeld kunnen worden zijn conflicten tussen buren over (bijvoorbeeld) overhangende takken, schuttingen, overlast van huisdieren of geluidsoverlast.

Uitbreiding: verplicht om me te werken

Tot nu toe was het experiment gebaseerd op vrijwillige deelname. In de praktijk leverde dit een probleem op. De tegenpartij wilde vaak niet vrijwillig meewerken. De buurtrechters hebben hierdoor nog maar weinig zaken behandeld. Het project is dus nog niet voldoende uit de verf is gekomen. Om dit te veranderen heeft minister Dekker besloten om het experiment in 2021 verder uit te breiden. Het belangrijkste verschil is dat de tegenpartij nu verplicht wordt om mee te werken aan een procedure bij een buurtrechter.

Ook nadelen

Het experiment is niet overal met open armen ontvangen. Vanuit verschillende kanten zijn er ook kritische geluiden te horen. Het streven van de buurtrechter is om ‘ook de achterliggende problemen’ op te lossen. Daarmee zou de rechter zich meer moeten opstellen als psychoog of maatschappelijk werker. Daarvoor zijn rechters niet opgeleid en daar zouden ze zich dus ook niet mee bezig moeten houden. Schoenmaker blijf bij je leest, wordt er gezegd.