Mijn paard vertoont gebreken: wat nu?

31 augustus 2022

Stel: je koopt een paard, maar na de koop wordt al snel duidelijk dat het paard gebreken vertoont. Er is sprake van stalondeugden of het paard blijkt niet geschikt voor het doel waarvoor jij het kocht. Wat zijn dan jouw mogelijkheden als koper? Kun je zomaar van de koop af of komt het voor jouw eigen risico? In deze blog lees je over de belangrijkste punten bij het kopen van een paard. Advocaten Stan Wannet en José Jochemsen-Vernooij van Hekkelman Advocaten schreven er een interessante gastblog over! 

Het paard voldoet niet aan de overeengekomen afspraken

Dieren zijn geen zaken, maar de wet bepaalt dat bepalingen over zaken wel op dieren van toepassing zijn (artikel 3:2a BW). De wettelijke bepalingen over koop zijn daarom ook van toepassing bij de koop van een paard.

Het gekochte paard dient aan de overeenkomst te beantwoorden. Dat wil zeggen: het paard moet voldoen aan de eigenschappen die de koper op grond van de overeenkomst mocht verwachten. De koper mag op zijn minst verwachten dat het paard de eigenschappen bezit die voor een normaal gebruik nodig zijn (artikel 7:17 BW). Als het paard niet voldoet aan de overeenkomst, is er sprake van non-conformiteit.

Non-conformiteit afhankelijk van afgesproken doel

Of sprake is van non-conformiteit, is afhankelijk van het doel waarvoor het paard is gekocht. Er zijn enkele voorbeelden van gevallen waarin sprake kan zijn van non-conformiteit:

  • Een paard dat is verkocht als wedstrijdpaard blijkt kreupel te zijn;
  • Er is sprake van onvruchtbaarheid bij een paard dat is verkocht als fokmerrie of dekhengst;
  • De verkoper heeft een paard verkocht en aangeprezen als ‘bomproof’, maar het paard blijkt zeer schrikachtig te zijn.

Mededelingsplicht en onderzoeksplicht

Van belang is dat de verkoper een mededelingsplicht heeft. De mededelingsplicht houdt in dat, als de verkoper bekend is met een gebrek, het aan de verkoper is om dit richting de koper aan te geven. De koper heeft daarnaast een onderzoeksplicht: hij zal het paard moeten onderzoeken voordat de koopovereenkomst wordt gesloten. In de praktijk vindt vaak een aankoopkeuring van het paard door een dierenarts plaats. Vraag als koper bijvoorbeeld ook naar stalondeugden en de gezondheid van het paard in het verleden. Doe je dat onvoldoende, dan kan de verkoper jou in de toekomst mogelijk tegenwerpen dat je te weinig onderzoek hebt verricht.

Mogelijkheid tot ontbinding van de overeenkomst

Als sprake is van non-conformiteit van het paard, levert dit een tekortkoming van de verkoper op. Bijvoorbeeld als de verkoper een ‘bomproof’ paard heeft verkocht. Als het paard dan niet ‘bomproof’ blijkt te zijn, is de verkoper die afspraak niet nagekomen. Dat wordt een tekortkoming genoemd.

Als het gaat om een tekortkoming die voldoende ernstig is, kan de koper ervoor kiezen de koopovereenkomst te ontbinden (artikel 6:265 BW). De koop wordt dan ongedaan gemaakt. De koper moet het paard teruggeven en de verkoper moet de koopprijs terugbetalen.

Vergoeding schade en kosten

De koper kan te maken hebben gehad met schade of kosten. Indien dat het geval is, kunnen deze mogelijk worden verhaald op de verkoper. Bijvoorbeeld kosten om schade te voorkomen of te beperken (artikel 6:96 BW). Bij de koop van een paard is vooral van belang dat de koper doorgaans kosten maakt vanwege zijn zorgplicht voor het paard. Uit de wet volgt dat de kosten die de koper maakt omdat hij ‘als een zorgvuldig schuldenaar’ voor het paard zorgt voor vergoeding in aanmerking komt (artikel 6:273 BW).

Concreet valt te denken aan kosten die de koper heeft gemaakt voor vervoer, stalling, voedsel en training. Maar bijvoorbeeld ook aan kosten van keuringen door de dierenarts, kosten van een masseur en overige medische kosten.

Consumentenkoop leidt tot bewijsvoordeel voor de koper

Het is erg belangrijk om vast te stellen of sprake is van consumentenkoop. Dat levert namelijk een belangrijk verschil op met betrekking tot de bewijslast.

Wat is consumentenkoop?

Consumentenkoop is aan de orde wanneer een partij die handelt vanuit zijn beroep of bedrijf, een koopovereenkomst sluit met een particulier (artikel 7:5 BW). Als een particulier een paard koopt van een professionele paardenhandelaar die paarden verhandelt vanuit een handelsstal, is dus sprake van consumentenkoop. Er is echter geen sprake van consumentenkoop als een particulier een paard verkoopt aan een andere particulier.

Wat is het voordeel van consumentenkoop voor de koper?

Als er sprake is van consumentenkoop, heeft de koper een groot bewijsvoordeel. Als een gebrek zich binnen zes maanden na aankoop voordoet, wordt namelijk vermoed dat het paard niet aan de overeenkomst beantwoordt (artikel 7:18 lid 2 BW). Het is dan aan de verkoper om te bewijzen dat het paard nog geen gebreken vertoonde op het moment van het sluiten van de koopovereenkomst en dus niet aan de koper.

Langere periode voor bewijsvermoeden door nieuwe richtlijn consumentenkoop?

De nieuwe Europese richtlijn consumentenkoop zorgt ervoor dat de termijn van zes maanden verlengd wordt naar één jaar (artikel 11 lid 1 van de richtlijn). Het Burgerlijk Wetboek wordt hierop aangepast. Het bewijsvermoeden met de termijn van één jaar zal worden neergelegd in artikel 7:18a lid 2 BW.

De richtlijn biedt lidstaten de mogelijkheid om de toepassing ervan op levende dieren uit te sluiten (artikel 3 lid 5 van de richtlijn). Hierover heeft discussie plaatsgevonden, maar uiteindelijk zal het bewijsvermoeden van één jaar ook voor dieren gaan gelden. Het kabinet heeft benadrukt dat een langere periode van bewijsvermoeden in het belang van een goed dierenwelzijn is en leidt tot een betere rechtspositie voor consumenten. Zodra de nieuwe regeling in boek 7 van het Burgerlijk Wetboek in werking treedt, lichten wij de uitwerking verder toe in een nieuwe blog. Meld je aan voor de blogupdate om op de hoogte te blijven.

Wat als er geen sprake is van consumentenkoop?

Wanneer geen sprake is van consumentenkoop, heeft de koper dit bewijsvoordeel niet. De koper moet dan aantonen dat het gebrek al bestond op het moment van het sluiten van de koopovereenkomst. Dat kan soms erg lastig te bewijzen zijn. Zorg er daarom voor dat je voldoende onderzoek doet en neem tijdig contact op met juridisch adviseur.

Hoe beoordeelt de rechter een discussie over non-conformiteit?

Soms komen partijen niet uit een discussie over de non-conformiteit van een paard en wendden zij zich tot de rechter. Zo ook in een uitspraak van de rechtbank Limburg. Deze uitspraak lichten wij toe aan de hand van een aantal relevante aspecten.

Consumentenkoop van een recreatiepaard

Het ging over de aankoop van een recreatiepaard. De koper stelde dat sprake was van cornage (verlamming van de stemband) en kreupelheid door artrose bij het paard. Daardoor zou normaal gebruik als recreatiepaard niet mogelijk zijn. De koper heeft besloten de koopovereenkomst te ontbinden.

Relevant was dat sprake was van consumentenkoop. Daardoor keerde de bewijslast om. Het was dus niet aan de koper, maar aan de verkoper om te stellen en bewijzen dat het paard niet gebrekkig was bij aflevering.

De cornage levert non-conformiteit op

Koper stelt in de eerste plaats dat sprake is van cornage. Het paard maakt een zwaar piepend geluid bij het berijden en kan daardoor niet langer dan een halfuur worden bereden.

Verkoper verweert zich en stelt dat koper wist van het geluid en onderzoek had moeten doen. Daarbij komt dat de verkoper een keuringsrapport aan de koper heeft overhandigd waaruit zou blijken dat het om een gezond paard gaat. Het paard had tot voor kort ook deelgenomen aan wedstrijden. Volgens de verkoper zou het gaan om een onschuldig bijgeluid.

De rechter concludeert dat de uitlatingen van de professionele verkoper zodanig pertinent zijn dat de koper als consument geen nader onderzoek hoefde in te stellen. Ook in dit kader neemt de rechter dus mee dat het gaat om consumentenkoop. De rechter concludeert vervolgens dat sprake was van non-conformiteit en dat de koopovereenkomst terecht is ontbonden.

De kreupelheid levert geen non-conformiteit op

Over de kreupelheid oordeelt de rechter dat er geen sprake is van non-conformiteit. De verkoper heeft immers met succes betwist dat een paard met artrose niet als recreatiepaard gebruikt zou kunnen worden. Daarbij komt dat het paard op dit moment niet meer kreupel is. Daarmee komt niet vast te staan dat de artrose in de weg staat aan normaal gebruik als recreatiepaard.

Schadevergoeding en kosten

Aangezien sprake is van een non-conformiteit vanwege de cornage, is de overeenkomst terecht ontbonden en kan de koper aanspraak maken op vergoeding van de geleden schade en kosten.

Dit kun je doen als je een gebrek constateert bij jouw paard

Als je een gebrek constateert bij jouw paard, trek dan zo snel mogelijk aan de bel. Als het gaat om consumentenkoop levert het jou als koper immers een aanzienlijk bewijsvoordeel op als je binnen zes maanden na aankoop van het paard de verkoper wijst op het gebrek. Hetgeen binnenkort dus zelfs wordt verlengd naar één jaar.

Het is ook van belang om in kaart te brengen of het geconstateerde gebrek in de weg staat aan het doel waarvoor het paard is gekocht. Onvruchtbaarheid kan bijvoorbeeld een gebrek opleveren bij een fokpaard, maar dat is anders als het om een recreatiepaard gaat.

Daarnaast is het relevant om je als koper bewust te zijn van jouw onderzoeksplicht. Stel bij de aankoop van het paard bijvoorbeeld vragen over stalondeugden en de gezondheid van het paard in het verleden en noteer dat je dit onderzoek hebt gedaan.

Vragen?

Heb je te maken met gebreken bij jouw paard en wil je de wederpartij graag aanspreken? Of ben je verwikkeld in een discussie hierover en wens je juridische bijstand? Neem dan contact op met Stan Wannet of José Jochemsen-Vernooij.

Geschreven door